Tütün Zamanı

Necati Cumalı'nın üçlemesinin ilki olan Zeliş'i okumuştum hemen.. Sevdiği insan ile bir hayat kurmakta kararlı ve cesaretli davranan Zeliş'in öyküsü sürükleyici olduğu kadar iyimserdi de..

İkinci kitap Yağmurlarla Topraklar,ege tütün üreticilerinin durumuna ve dramına yoğunlaşırken bir yandan da avukatlık yaptığı yıllarda tanık olduğu olayları ve kişileri hikayeye katmış.. Sanıyorum Avukat Nihat ile de kendisini.. Küçük bir kasabada yaşayan ve çalışan insanların durumlarını,birbirleri ile ilişkilerini kendi duyarlılığı ile romanında anlatmış.. Kadın erkek ilişkileri ve bu ilişkinin doğal sonucu olan cinsellik de romanında epeyce geniş yer tutuyor.. Bu noktaları anlatırken kalemini,bugünkü deyimle,hiç korkak alıştırmamış.. Avukat Nihat'ın İstanbul'a gitme,yazar olma,avukatlığı bırakma isteği,romanın sonunda gerçekleşiyor.. Kasabada resim öğretmenliği yapan güzel Perihan'la evlenme isteği de..

Üçlemenin son kitabı Acı Tütün.. Adı gibi okurken insanın içini burkuyor.. Hem Zeliş'te hem Yağmurlarla Topraklar'da tütün yetiştiriciliğinin ne zorluklarla ve emeklerle gerçekleştiği uzun uzun anlatılmıştı.. Dört yaşına gelen her egeli çocuğun tütün işine sokulduğunu okumuş,bütün ailenin kendini tüketircesine bu işten ekmek yediğini öğrenmiştik.. Acı tütün'de de meselenin son noktası olan tütün alım piyasasının başlaması,Tekel ve tüccar arasında kalan üreticilerin alım fiyatlarının düşüklüğü karşısındaki isyanları anlatılıyor burada da.. Dönem D.P.'nin iktidara gelişinden iki sene sonrasıdır.. Büyük hayal kırıklığına uğrayan üreticilerin simgesi arabacı Yusuf olur.. Yedi balya tütününü Tekel'in karşısında ateşe verir,"Benden sadece dumanını alırsınız,o kadar !"der,gider.. Tütün üretiminin zorluklarını,yoksul ve küçük ölçekli toprağı olan köylünün çıkmazlarla dolu yaşamını öğrenmek açısından iyi; ancak edebi açıdan Viran Dağlar'ın epeyce gerisinde bir roman dizisi olmuş..