Yaz Rehaveti-V

Merhum İhsan Bey'in kitaplığından okuduğum son kitap Cemalettin Taşkıran'ın hazırladığı "Ana Ben Ölmedim" oldu.. I.Dünya Savaşı'nda bütün insan gücüyle ayakta kalma savaşı veren Osmanlı Devleti ordusunun Çanakkale,Kafkas,Filistin,Irak,Galiçya,Hicaz cephelerinde savaşırken esir düşen askerlerin esaret öyküleri kaleme alınmış.. Cephenin durumuna göre Ruslara,İtalyanlara,Fransızlara,İngilizlere esir düşen Türk askeri; esaretin yıkıcılığına kendi fıtratında mevcut olan disipline riayet, vakar,tahammül,ferdî gurur,millî onurla dayanak bulmuş ve kimi kez sekiz yılı bulan esaretten sağ esen yurduna dönebildiği gibi, Anadolu'da verilen bağımsızlık mücadelesine denk düşenler de hiç tereddüt etmeden yeniden cepheye koşmuştur.. Esir kaldığı süre boyunca da sabır,tahammül,cesaret,asalet,feragat ve direnci ile her nerede olursa olsun bulunduğu bütün kamplarının yöneticilerini de kendine hayran bırakmaktan geri kalmamıştır.. Bunlardan biri Malta'daki esir kampının komutanı Albay Sitiron'dur.. İzlenimlerini kampta bulunan esir subaylardan Kuşçubaşı Eşref Bey'e şöyle açıklar: "Burada (Malta)hemen her milletten insan var..Hepsi de aynı şekil ve usuller içinde hayatlarını sürdürüyorlar.İnsanların ferdi ve toplu özelliklerini ancak böyle felaket günlerinde anlamak mümkündür.Malta'nın bir esirler kampı haline getirildiği ilk günden beri burada komutan mevkiindeyim.Hemen hemen bütün dünya milletlerine mensup olan insanlarla temas ettim.Elimi vicdanıma koyarak ve aklımı hakem yaparak diyorum ki,siz Türkler,bu milletler arasında vakar,tahammül,disipline riayet,ferdi gurur,millî onur itibariyle bambaşka insanlarsınız.Yine affınıza sığınarak diyeceğim ki,bu duygulara ve hasletlere daha çok sahip sahip olanlar da,çoğu okumamış olan köylülerinizdir.Anlıyorum ki,başka milletlerde genel olarak ilim ve irfandan,kültür ve sanattan edinilen bu meziyetler sizde millî ve ırkî birer Allah vergisidir.Aman bunlara dikkat ediniz..."(s.165) Köyünden kopup cepheye,oradan adını duymadığı memleketlerdeki esir kamplarına savrulan,çoğu bir daha yurduna yuvasına dönemeyen Mehmetlerimizin Kızılay,Kızılhaç,Amerikan,İngiliz,Fransız,İtalyan,Rus,Rumen raporlarında ,dönebilenlerden anılarını yazan subayların satırlarında kalan çoğu dokunaklı,iç acıtan hikayeleri "Ana Ben Ölmedim"..(İş Bankası Kültür Yayınları)