Kitap Oburunun Masasından-8

Oburluk fena.. Ama elde olan bir şey de değil.. Mecburen okumaya,kitap oburluğuna devam.. Vehbi Koç'un kaleminden süzülen anıları bitti.. 382 sayfalık kitap YKY yayınlarından çıkmış.. Özenli bir basım.. Fotoğraflara da yer verilerek sözü edilen kişi ve yerlerin daha iyi anlaşılması sağlanmış.. Doğumundan başlayarak ,1986'da şirketinin yönetimini oğluna bıraktığı ana kadarki yaşamını anlattığı kitabında bana ilginç gelen bazı notları da ben çıkardım.. Örneğin,1920'lerin başında İstanbul'a mal almak için gidişinin hikayesi.. Tren hattı İstanbul'dan Eskişehir'e kadar çalıştığı için Ankara'dan Polatlı'ya,Polatlı'dan Sivrihisar'a,Sivrihisar'dan Ağapınar'a,oradan da Eskişehir'e dört günde gidilebiliyor..Eskişehir'den de trenle İstanbul'a.. Bu arada Kurtuluş Savaşı nedeniyle tren hattı iptal olunca İnebolu üzerinden gitmek zorunda kalıyorlar.. Bu kez yolculuk süresi altı güne çıkmıştır..O da her şey yolunda giderse..Birinci gün Kalecik,ikinci gün Çankırı,üçüncü gün Kalehan,dördüncü gün Kastamonu,beşinci gün Ecevit,altıncı gün İnebolu.. Üstelik kıyı kenti olan İnebolu'de limanda rıhtım yoktur.. Gemiye kadar sandalla gitmek zorunluluğu vardır.. Fırtınalı havada gemiye kadar gitmek de mümkün değildir.. Gemideysen inmek de.. Fırtına geçene kadar kıyıda beklenecek ya da gemideyse ve inecekse samsun'a kadar gidecek,dönüşte inecektir.. Tabiî hava iyi olursa.. 1987'de aynı yolları tekrar geçmek istediğini,sabah Ankara'dan çıkıp,akşam İnebolu'ya ulaştıklarını,yolculuktati sürat kadar memleketin ne kadar değiştiğine de şahit olduğunu anlatıyor.. O yıllarda ailelerin çok çocuk ,hem de erkek çocuk sahibi olma isteğini de adeta bir tekerleme ile anlatıyor.. "Bir anaya,bir babaya,bir ödek(Zarar ödentisi,tazminat),bir yedek".. Erkek çocuklardan birinin o dönemin hiç bitmeyen cephelerinden birine gidip hiç dönmeyeceğini hesap ediyor Anadolu halkı diye de ekliyor.. Atatürk ile ilgili olarak kullandığı şu ifadeyi de çok beğendim:"Sanayi kurmak için ne müteşebbis,ne sermaye,ne de teknik eleman vardı.Bütün bu yokluklar onu yıldırmadı.Atatürk gibi bir lider için umutsuzluk diye bir şey yoktur.Askeri alanda olduğu gibi ekonomik alanda da umudu yaratmasını bildi.Kamu iktisadi teşekkülleri (KİT) O'nun eseridir." Kendisi hakkında yazılan İmparator adlı kitaptan da haberi olduğunu belirtiyor anılarında..(sayfa 366)

Ancak kitapta anlatıldığı gibi ülke siyasetinde aşırı etkili bir kimse olmadığının altını çizerek.. Vehbi Koç'un anılarını bitirdikten sonra Erol Toy'un İmparator'unu da okuyup bitirdim.. 384 sayfalık romanda,babasının ölümünden sonra borçları ödemek için bakkallık yapmaya başlayan küçük Fehmi'nin, lamba ışığında gece yarılarına kadar, kurtlu peynir topaklarındaki kurtları teker teker ayıklayıp ertesi günkü pazarda satmaya hazırlanması ile başlayan işadamlığı anlatılıyor.. Bu arada,romanda gerçek isimler değiştirilmiş ama okuyanın hemen anlayacağı açıklıkla.. Vehbi Koç,Fehmi Çok olmuş.. Eşi Sadberk Hanımın adı Saadet.. Mahir,oğlu Rahmi.. Kısacası herkes kolaylıkla tanınıyor.. Hele Vehbi Koç'un anılarını okuduktan sonra..