19 Eylül 2025 Cuma

"İspanya'daki Şatolarımız"4

Granada Ya da bizim bildiğimiz şekliyle Gırnata.. Endülüs Bölgesine geçmek için 485 kilometre yol gideceğiz.. Yaklaşık beş saat.. Sabah erkenden yola revan.. Yol boyu yeşillik,zeytin ya da badem ağaçlarının dikildiği sonsuz gibi görünen araziler.. Ya da shufa,mısır tarlaları.. Onları izlerken zihnimizde dolaşan kelimeler..
Gırnata.. Arapça'da "yabancıların tepesi"demekmiş.. Endülüs ya da Andalus.. El Cid ya da "El-Seyid".. Okullarda dünya destanları bahsinde adını andığımız destan.. Rodrigo Diaz de Vivar adlı İspanyol şövalyesinin Araplara karşı giriştiği mücadelenin kahramanlaştırıldığı İspanyol destanı.. Bu arada rehberimiz bilgiler sıralıyor..
"Sierra Nevada Dağı eteklerinde dört nehrin kesiştiği verimli topraklara M.Ö. 5500'de kurulmuş Granada'da Roma,Vizigot etkileri görülür.. Endülüs kültürü aslında İspanya'da Yahudi kültürünün altın çağının var oluşunu sağlar.. Endülüs Vandalus'tan gelmektedir.. Yani vandallıktan.."
"Birazdan gideceğimiz Elhamra aslında Mağribi kalesidir..Saray ve kale Granada içindeki Albaisin'li birlikte 1984'te Unesco Dünya Miras Listesi'ne alınmıştır.. Albaisin yani "El-Beyaz" Moro mimari üslubunun görüldüğü bir mahalledir.."
"Elhamra'da M.S.889'da Roma dönemi surlarına küçük bir kale ile başlayan yapılaşma,1238'de Gırnata Emiri Muhammet Nasır tarafından bugünkü görünümüne büründürülür.."
"1333'te Gırnata Sultanı I.Yusuf kaleyi hükümdarlık sarayına dönüştürür.."
"1492'de(ne yazık ki)elden çıkan saray ve kale Hristiyan hakimiyetine girer.."
"Rönesans etkisiyle bazı eklemeler yapılır.."
V.Karl'ın sarayının yapımı için Elhamra'nın bir kısmı yıkılır..
Uzun yıllar kendi haline bırakılan yapı kompleksi evsizler barınağı olur..
Bazı kabartma ve süsler dökülür,kapı ve pencereleri tahrip olur..
Divan odası denilen bölüm(Mexvar) koyun ağılı olarak kullanılır..
Haremdeki bir oda 1829'da burada konaklayan Washington Irwing'e tahsis edilir.. O da bu mekanla ilgili anılarını yazar..
Sonunda 19.yy'da restorasyona giren,bugünkü görünümüne kavuşan yapının duvarlarında halen Kur'an'dan âyetler,İbn-i Zamrak ve diğer şairlerden dizeler görülmektedir..
Her yerde gözümüze ilişen de"La Galiballah"(Allah'tan başka galip olan yoktur=cümlesi .."
En küçük ayrıntıya kadar her şeyde kendini gösteren incelik,estetik,güzellik,çinilerin renk renk,mermerin oya oya işlenmesi..
Suyun ve yeşilin renk ve ses uyumuyla bütün bahçelerde karşımıza çıkması..
Ya bir havuz ya bir küçük ark;ya düzgün tıraşlanmış mersin dizileri,sonsuluğa uzanmış gibi duran serviler,yeşiller,yeşiller,sular,sular,sular..
Velhasıl kalbimiz Elhamra'da kaldı..

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder