100 YILLIK GURUR-VI

Sakarya Savaşı konulu sempozyumun ilk günü epey yoğun geçti.. Toplamda on konuşmacının sunuşlarını dinledik.. Kendi payıma çok da bilgilendim.. İkinci gün dersim vardı.. Sabahki sunumlar için okul yöneticimizden iki saat izin alarak üç konuşmacıyı dinledim.. İlkin Kazakistan'dan çevrimçi katılan Doç.Dr.Uldar İsabekova Keldibekkızı,Kurtuluş Savaşı'nda Kadın konulu sunuşunu yaptı.. Yazık ki Kazakça yaptığı konuşmanın anlaşılabilmesi için Türkçe'den Türkçe'ye çeviri yapılmak zorunda kalındı.. Bu da özet şeklinde olduğu için ayrıntıları öğrenme fırsatımız olmadı.. Sonuçta anladığımız şu oldu ki,Kurtuluş Savaşı'nda yer alan kadınlarımız ve en ünlüsü olan Halide Edip,yaptıklarıyla Kazakistan'ın bağımsızlık mücadelesinde Kazak kadınlarına rol model olmuşlar.. İşte Uldar Hanım'ın söyledikleri: "Anadolu'daki kurtuluş mücadelesini dikkatle takip eden Kazak aydınları,başta Halide Hanım olmak üzere Türk kadınlarının cesaret ve fedakarlıklarından çok etkilenmişler.. Onlardan da bir Halide Hanım çıkmamış;ama bağımsızlık fikrinin yaygınlaşmasında etkili örnekler olmuş.. Halide Edip'in aldığı Batı tarzı eğitim ve sonuçları,Kazak kadınlarını da etkilemiştir.. Yine Halide Hanım,Kurtuluş Savaşı'na aktif olarak katılıp,cepheye gitmek istediğini 11 Ağustos 1921'de çektiği telgrafla bildirmiştir.. Elde ettiği bilgileri gazetelere yazmıştır.. Ayrıca roman ve hikayelerinde kullanmak üzere notlar almıştır.. 1917'de de Kazakistan'da buna benzer bir çalışmayı Kazak kadın yazarlar gerçekleştirmiştir.. Halide Hanım'ın Ateşten Gömlek romanındaki Ayşe,yeni bir Türk kadını modeli oluşturmuş,etkili olmuştur.. Gelecek yıllarda Kazakistan'daki kadınların haklarını elde etmede başta Halide Hanım olmak üzere Kurtuluş Savaşı'na katılan,destek veren Türk kadınlarının çok etkisi olmuştur..Kazak kadınları aktif olarak savaşa katılmamış;ancak kadının toplumda daha aktif olması,kadın hakları konusunda bilinçlenmiştir.."

Sonraki konuşmacı Ordu Fen Lisesi Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni Dr.Yavuz Selim Uğurlu oldu.. Bize Sakarya Zaferi'nin Türk romanına yansımalarını anlattı.. Zaten bildiğim(iz) bu konuda yeni bir şey söylemedi ne yazık ki..

Sabahki oturumun son konuşmacısı yüksek lisans öğrencisi Naz Sarıaslan idi.. Halide Edip ve Yakup Kadri'de sakarya Savaşı'nın izlerini anlattı.. Çok genç,çok heyecanlı olan konuşmacının üslubu da bunu yansıtınca,biz ak saçlılar gülümseyerek dinledik sunumunu.. Özet olarak denilen şu oldu: "Halide Hanım'ın,Ateşten Gömlek (sayfa 195),Dağa Çıkan Kurt,Türkün Ateşle İmtihanı,Duatepe,Kırmızı Tepe,Azizin Karısı,Şebbe'nin Kara Hüseyini(İsmet Paşa'nın isteği ile yazar) adlı anı,roman,hikaye türlerindeki eserleri yanında Yakup Kadri'nin de yine roman,anı,hikaye türünde Yaban,Ergenekon,Vatan yolunda,Millî Savaş Hikayeleri(Ceviz,14 Yaşında Bir Adam,Teslim Teslim[Halide Hanım'ın anılarında da yer alır] adlı eserleri vardır.. Halide Hanım'ın zafer coşkusu,umut yüklü anlatımına karşın;Yakup Kadri'nin anlatımı yokluk ve savaşın yıkımları ile doludur.. Öğleden sonraki oturumda,Sakarya Savaşı'nın Türk ve Dünya basınındaki yansımaları konulu sunumlar vardı.. Onları da,basılırsa,sempozyum kitapçığından okurum ümidiyle okula döndüm..