Sivas
Saat 11.30..
Yolculuğumuzun son durağı olan Sivas'a doğru yola koyulduk..
Zihnimizde az önce hayranlıkla çevresinde gezindiğimiz Divriği Ulu camisi ve Şifahanesi..
Şimdi de Kangal'dayız..
Hani ünlü Kangal köpeklerinin yetiştirildiği yerde..
Ünlü Balıklıgöl' e yol ayrımı tabelasını da az önce geçtik..Balıklıgöl'e 14 km..
Bir Kangal köpeği yetiştirme çiftliğine uğradık..
Devlet korumasındaki çiftlikte boy boy köpekler..
Dişiler fena öfkeli,erkekler müthiş heybetli,enikler çok şirin..
Ama tabiî sevmek için değil,korumak için yetiştiriliyorlar..
Bu nedenle tel arkasından kendi maymunluklarımızı sergilediğimizle kaldık..
Kangallarsa hiç istiflerini bozmadan şaklabanlıklarımızı izleyip gölgeliğe çekilmeyi tercih ettiler..Bütün kazancımız birkaç fotoğraf oldu..
Tekrar yola koyulduk..
Sivas'a 40 km kaldığını gösteren tabelanın sağında Tecer Dağı..
Hani,şair ve yazar Ahmet Kutsi'nin soyadı olarak aldığı yücelik..
Bu arada ilginç görüntüler de olmuyor değil..
Örneğin kalesi olmayan yerleşimler de kendi kalelerini inşa etmişler !..
Saat 13.00..
Öğleyi bulduk..
Sivas'tayız..
Sivas,antik çağdaki adıyla Sebastia yani suları çok bol yer..
Nüfus :349 bin.. Rakım: 1285 Plaka: 58
Girişte Cumhuriyet Üniversitesi'nin kampüsü..
Öğle yemeği için hemen sanayi sitesine sapıldı ve bütün kafile köfte yemeğe gitti..Bense her zamanki gibi,yemeği pas geçip çevreyi tanıma turuna..
Ama sanayi sitesinde nereyi tanıyabilirim ki ?..
Her yer rot,balans,motor,kaporta ilanları ve dükkanları ile dolu..
Yolun karşısında bir AVM..
Biraz oraya gidip ürünlere ve fiyatlara bakındım..
Sanayi tarafında da bir başka mağaza..
Adı da ilginç:İçecek Dünyası..
İçeri girdim..
Sudan meşrubata,meyve suyundan maden suyuna kadar her çeşit içeceğin toptan ve perakende satışı var..
Asıl dikkatimi çekense yöresel bir meşrubat oldu..Niğde Bor Gazozu..
Niğde Gazozu'nu biliyorum..
Niğde Bor Gazozu'nu ise hiç duymamıştım..
Üstelik aromalısı da var..
Damla sakızlısı,hindistan cevizlisi,nane limonlusu,demirhindilisi ve tabiî ki sadesi..
24 adedi 25 liraya satılıyor..
Şişesi ve etiketi de şık ve albenili..
Yazık ki bu mağazada tek tek satışı yok..
Not alıp yaşadığımız ilçede soruşturdum sonradan,ne yazık ki, bizde bilen de satan da yok..
Yabancı gazlı içecek yanında böyle yerli içecek markalarının desteklenmesi gerektiğine inandığım için yazıla da aldım..ben bunlara bakınırken zaman doldu..
Oradan çıkıp buluşma yerine yürüdüm..
Bir kebapçının vitrininde yazan maniye gülümseyerek:
"Kebap yanar elleme
Yürek yanar elleme
Bana bir söz vermiştin
Unuturum belleme"
Saat 14.30..
Sonunda yemek molası bitti..
Şimdi Sivas'ın merkezine gidiyoruz..
Görülecek çok şey ve çabucak tükenen vakit var..
İlk durak Gök Medrese..
Ama onu transit geçtik..
Otobüs camından birkaç fotoğraf çekebildim sadece..
Bir restorasyon faciası nedeniyle firuze renkli çinilerinin asitle yandığını içimiz yanarak okumuştuk..Rehber de anlattı..
Doğruca Sivas Ulu Camisi'ne götürüldük..
Anadolu'nun en eski camilerinden,Selçuklu yapısı..Kılıçarslan'ın oğlu Kutbettin Melik zamanında Kul Ahi yaptırmış..
Yapı taş,minare tuğladan..
50 sütun üzerinde duruyor..Vakfiyesi Timur'un istilası sırasında kaybolmuş..
Cami ziyaretimizin ardından Şifaiye Medresesi'ne geçtik..1217-18'de I.İzzettin Keykavus yaptırmış..
Dönemin eğitim araştırma hastanesi..
Taç kapısındaki güneş ve ay sembolleri,ana eyvandaki kadın ve erkek başı rölyefleri ünlü ve ihtişamlı..
1220'de yaptıran da buraya gömülünce yapı türbeye dönüştürülmüş..Sırada kale hamamı var..
1584 tarihli yapıyı dönemin Sivas valisi Mahmut Paşa çifte hamam şeklinde yaptırmış..
Kadın ve erkek hamamı bitişik anlamına geliyor bu..Sırada ünlü Buruciye Medresesi var..
Diğer adıyla Hacı Mesut Medresesi..
1271'de İran'ın Hemedan-Burucird'inden gelen Muzaffereddin Burucirdi yaptırmış..
Bugünkü anlamıyla bir akademisyen yani..
yapı da dönemin bilimler akademisi işlevini görüyor zaten..
Hükümdar soyundan olmayan birinin böyle bir yapıyı inşa ettir(ebil)mesi dönemin(Selçuklu) eriştiği olgunluk seviyesini de gösteriyor aslında..
yapının mimarî olarak eriştiği seviye de Anadolu'daki yapı işçiliğinin seviyesini gösteriyor elbette..
Kurucunun kendisi ve çocukları için yapı içinde inşa edilmiş türbesi de mevcut..Zengin bezemeli taç kapısı ünlü..
Medresede kullanılan korint başlıklı sütunlar Anadolu'daki bir antik yapıdan getirilmiş..Mimar onları olduğu gibi kullanma inceliğini göstermiş..
yıldız,rumi,geometrik motifler dantel gibi işlenmiş..
Kesme taş,moloz taş,devşirme tuğla,çini malzeme olarak kullanılmış..Timur,istilaya geldiğinde yıkmaya çalışmış..(Allahtan başaramamış !)
Yanık izleri halen duruyor..
1960'ta,1964'te ve son olarak 2005'te onarımlar geçirmiş..Bize rağmen ayakta kısacası..
Hayranlıkla seyrettik..
Rehberimiz bizi koşturmaya devam ediyor..
(Kendince haklı,bizi buradan zamanında çıkarıp akşam Kırıkkale'de yeni bir Doğu Anadolu grubunu devralacak,aynı yolları baştan ve daha ayrıntılı olarak bir kere daha başkalarına gezdirecek,biz artık bitmek üzere olan bir turun bir an önce evlerine gönderilmesi gereken yolcularıyız..)Şifaiye,Buruciye,Kale Camisi'nden koşar adımla Kongre Binası'na geçtik..
20 Eylül-18 Aralık 1919 arasında Millî Mücadele Karargahı olan ünlü binaya..
4 Ekim 1892 Perşembe günü (belgede yazıyordu) dönemin Sivas valisi Mazlumpaşazade Mehmet Memduh bey yaptırmış..
Mülki İdadi binası olarak..
Bugünün sosyal bilimler lisesi ..
Önce idadi,sonra sultani,sonra Sivas Lisesi ve Kongre Binası..
Aradan geçen zaman içinde koşullar vahim bir varoluş mücadelesine girmemizi gerektirince, milletin temsilcilerinin toplanacağı kongre merkezi olarak burası uygun bulunmuş..
19 vilayetten 32 temsilci katılmış..
Sonradan gelenler de olmuş..
Toplantı lisenin müsamere salonunda yapılmış..
Bu haklı davanın basın ayağı olan İrade-i Milliye Gazetesi'nin baskı makinesi de sergilenenler arasında..Ankara'ya geldikten sonra gazetenin adı değişip Hakimiyet-i Milliye olacaktır..
Salon ve Atatürk'ün çalışma ve dinlenme odaları asıl şekliyle muhafaza ediliyor..Kongreden sonra yine lise olarak hizmet veren bina bu konumda 1981'e kadar devam etmiş..
1990 sonrasında müzeye çevrilmiş..
Divriği Kale Camisi'nin ahşap minberi de burada sergileniyor örneğin..
Üst katta okuduğumuz kongre dönemi belgelerinden birinde yazıyordu..Atatürk'ün kaldığı odanın eşyaları Müftü Abdürrauf Efendi,Şekercizade İsmail Efendi,Sığırcızade Hayri Efendi tarafından getirilir..
Bu odanın küçük olması üzerine toplantılar üst kattaki büyük odaya alınır..
Atatürk'ün yatağının üzerindeki örtü,Sivaslı bir genç kızın çeyiz sandığından çıkarıp Paşa'ya hediye ettiği,fiyonklu,çiçekli işlemeli ipekli bir örtüdür..
Orada bulunan işlemeli bir çerçevedeki beyti de,anlamlı bulup, notlarım arasına almışım:
"Cihanın canına mağrur olup incitme insanı
Duvarlardaki fotoğraflar arasında da kongrenin yapıldığı zamanın Sivas valisi Reşit Paşa ve eşi Melek Hanım'ın aile fotoğraflarına özel olarak dikkat etmişim..
Reşit Paşa'nın dirayet gösterip,Millî Mücadele'ye destek verişinin yanında,eşi Melek Hanım da aynı "Kutsal İsyan" yolunda Anadolu Kadınları Müdafaa-yı Vatan Cemiyeti'ni kurar ve başkanlığına seçilip çalışmalarına hız verir..Haklı davamızı dünyaya haykıran telgraflar çekmekten ordumuzun sargı bezi,askerlere çorap çamaşır ihtiyacına kadar her konuda aktif olarak çalışır..Aslında bu cemiyetin o dönemde her yerde teşkilat çalışmaları çok aktiftir..
Türk kadınları da kurtuluş mücadelesinde cephede olduğu gibi cephe gerisinde de bütün gayretleriyle çalışmaktadırlar..Salonların birinde de,isabetli bir tutumla,Kurtuluş Savaşı'nda Türk Kadınları'na ayırmışlar..
Fotoğrafları ve hizmetleriyle..
Kongre Binası'nı içimizde duygular kabararak gezdik..
Bu arada Sivas Kongresi'nin 100 yılını kutlama hazırlıkları binada ve bulunduğu meydanda son haddindeydi..
Bizim orada bulunduğumuz günden dört gün sonra,4 Ekim 2019'da, devlet büyüklerimizin de katıldığı törenlerle bu kutlu direnişin anlamı bir kere daha hatırlanacak ve vurgulanacaktı,oldu da..
Şimdi sırada Atatürk'ün Ankara'ya gelişinin 100.yılı kutlamaları var..
Sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışının 100 yılı,23 Nisan 2020'de..
Meydandaki 100 yıl tabelaları,bayrakları şimdiden coşkuyu yansıtmaya başlamış,her yaştan Sivaslı veya bizim gibi gezmeye gelenler her köşede fotoğraflar çekiyor,çektiriyor;Kongre Binası dolup dolup boşalıyor..
Her taraf cıvıl cıvıl,pırıl pırıl..
Zaman yine bitti..
Kafile toparlandı, koşar adımla yürüyüşe geçtik..İstikamet Madımak Oteli..
Şimdiki adıyla Bilim Kültür Merkezi'ne..
Sivas İl Özel İdaresi'ne bağlı..Mesai saatleri içerisinde gezilebiliyor..
Bizim Sivas'ta olduğumuz gün cumartesine rastladığı için biz içeriye giremedik tabiî..
Ama 2 Temmuz 1993'teki o görüntüler zihnimizin içinde kazılı,hiç silinmemecesine..
Arkasından yaşananlar,yapılanlar ve yapılmayanlar da..Bu efkarla, dönüş yolunda otobüste Selda Bağcan'ın sesinden bir Pir Sultan ezgisi dinlemeden edemedik..
Kafile yorulunca,daha doğrusu,rehberimiz alışveriş için son bir fırsat olmak üzere,bir kahveciye götürüldük..
Çerkezin Kahvesi adlı bu dükkan, bizim usulde pişirilen ve kallavi fincanda köpüğü üç parmak kalınlığında olan kahveleri ile ünlü imiş..(Fincanı 8 lira)
Toplamda bir saat içinde bütün tarihi yapıları gezdiren rehberimiz buradaki kahve molası için de bir saat verince,fırsat bu fırsattır deyip,çevre gezisine çıktım..Her yer hanlarla dolu..
Vakıf Subaşı Han(Kuruyemişçilerle dolu,16 çeşit hurma bulunuyor),Çorapçı Han(Şimdi İhramcızade Kültür ve Sanat Merkezi)..
Hemen az ötede Yeni Cami(1770'de Alime Hatun yaptırmış,cemaat ikindi namazı için içeri giriyordu,ziyaret edemedim)..
Paşa camisi de zaten Çerkezin Kahvesi'nin yanı başında..
Tam o anda ikindi ezanı okununca ziyaret edemedim onu da..
edresesi,Kongre Binası,Madımak Oteli ile bitirildi bir buçuk saatte..
Bir saate yakın da kahve molası verildi..
16.30'da da yola çıkarıldık..
İstikamet,Ankara üzerinden eve dönüş..
17.30'da Yıldızeli..
18.15'te Akdağmadeni..
19.08'de,bu sabah Eğin'de Munzur Dağı'nın ardından doğan güneş,Yozgat Ovası'nda battı..
19.20'de Sorgun..
19.45'te Yozgat..
20.15'te Yerköy..
20.50'de Kırıkkale..
Rehberimiz bu akşam çıkacağı diğer tur grubuyla buluşmak için bizimle vedalaşıp ayrıldı..
22.30'da Ankara'dayız..
Buradan katılanlar ayrıldı..
Bir saat daha yolumuz kaldı..
23.58 evdeyim..
..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder